Bu dersin sonunda öğrenciler; 1) Türklerin İslamiyet öncesindeki tarihi ve kültürel durumlarını belirtir. 2) Türk dilinin ilk yazılı metinlerini sınıflandırır. 3) Runik alfabeyi öğrenir. 4) Orhon Türkçesinin ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz dizimi özelliklerini açıklar. 5) Orhon Türkçesi metnindeki sözcüklerin biçim bilgisel çözümlemesini yapar.
DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
Yüz Yüze
DERSİN ÖNKOŞULLARI
Yok
ÖNERİLEN DERSLER
Yok
DERS TANIMI
Bu derste, Türklerin İslamiyeti kabul etmesinden önce, Moğolistan'da yazı dili olarak kullandıkları Orhon Türkçesi ele alınır. Orhon Türkçesi kapsamında Köktürkler, tarihi ve kültürel durumları, Türk Runik alfabesi ve Runik harfli Türkçe yazıtlar tanıtılır, Kül Tigin, Bilge Kağan ve Tunyukuk yazıtlarından seçilecek bölümler üzerinde ses, yapı, biçimbilgisi, söz varlığı ve anlambilim incelemeleri yapılır. Dersin amacı, öğrencilere Türk dilinin yazılı belgelerle tanıklanabilen en eski dönemini tanıtmak ve bu dönemden günümüze Türk dilinde görülen dilbilgisel değişme ve gelişmeleri öğretmektir.
DERS İÇERİĞİ
HAFTA
KONULAR
1. Hafta
Temel kaynakların tanıtımı ve dersin kapsamı hakkında bilgilendirme
2. Hafta
Eski Türkçenin genel özellikleri ve Orhon Türkçesi
3. Hafta
Köktürkler
4. Hafta
Runik harfli metinler ve genel özellikleri
5. Hafta
Orhon Türkçesi dil özellikleri
6. Hafta
Orhon Türkçesi dil özellikleri
7. Hafta
Metin incelemeleri ve günümüz Türkçesine aktarım
8. Hafta
Ara Sınav
9. Hafta
Metin incelemeleri ve günümüz Türkçesine aktarım
10. Hafta
Metin incelemeleri ve günümüz Türkçesine aktarım
11. Hafta
Metin incelemeleri ve günümüz Türkçesine aktarım
12. Hafta
Metin incelemeleri ve günümüz Türkçesine aktarım
13. Hafta
Metin incelemeleri ve günümüz Türkçesine aktarım
14. Hafta
Genel tekrar
ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Aksan, Doğan (2001). En Eski Türkçenin İzlerinde. İstanbul: Simurg Yay. Ercilasun, Ahmet Bican (2004). Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ Yay. Erdal, Marcel. Old Turkic Word Formation: A Functional Approach to the Lexicon. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1991. Ergin, Muharrem (2012). Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yay. Gabain, A. Von (2003). Eski Türkçenin Grameri. Ankara: TDK Yay. Şirin User, Hatice (2009). Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlığı Yazıtları: Söz Varlığı İncelemesi. Konya: Kömen Yay. Şirin, Hatice (2015). Kül Tigin Yazıtı Notlar. İstanbul: Bilge Kültür Sanat
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Anlatım,Tartışma,Soru-Cevap,Eğitim-Uygulama
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
Ara Sınav
1
40
Ödev
1
10
Toplam(%)
50
Yıl İçinin Başarıya Oranı(%)
50
Finalin Başarıya Oranı(%)
50
Toplam(%)
100
AKTS İŞ YÜKÜ
Aktivite
Sayı
Süresi(Saat)
İş Yükü
Ara Sınav
1
1
1
Kısa Sınavlara hazırlık
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi
14
1
14
Final Sınavına Hazırlık
1
20
20
Ders Saati
14
2
28
Ara Sınava Hazırlık
1
15
15
Laboratuvar
Final Sınavı
1
1
1
Ödevler
1
10
10
Toplam İş Yükü
89
Toplam İş Yükü / 30
2,96
Dersin AKTS Kredisi
2
DİL
Türkçe
STAJ / UYGULAMA
Yok
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (P) / DERSİN ÖĞRENME KAZANIMLARI (Ö) MATRİSİ