Bu dersin sonunda öğrenciler; 1) Sivil toplum olgusunun 1980'ler ve özellikle 1990lardan itibaren hem dünyada hem Türkiye'de neden bu kadar popüler olduğunu görür. 2) Sivil toplum kavramının klasik ve modern siyaset düşüncesindeki farklı yorumlarını öğrenir. 3) Türkiye'de ve dünyada sivil toplum kavramı hakkındaki tartışmaların ana hatlarına hakim olur. 4) Bu tartışmalardaki tıkanma noktalarını görür. 5) Türkiye'de devlet-(sivil) toplum ilişkisinin tarihsel arkaplanına dair farklı siyasal analizlerin temel dayanaklarını kavrar. 6) Türkiye'de güçlü devlet-zayıf sivil toplum ikiliğinin neden sürekli en temel sosyo-politik mesele olarak ele alındığını anlar.
DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
Yüz Yüze
DERSİN ÖNKOŞULLARI
Yok
ÖNERİLEN DERSLER
Bu dersi alan öğrenciler için önerilen ders yoktur.
DERS TANIMI
Bu ders Türkiye'de sivil toplum kuruluşlarının gelişimini eleştirel bir şekilde değerlendirmek amacıyla tasarlanmıştır. Ders üç alt bölümden oluşmaktadır. İlk alt bölümde (2. ve 4. haftalar) sivil toplumun tarihsel gelişimi ve demokrasi ile ilişkisi ele alınacaktır. İkinci alt bölümde (4. ve 10. haftalar) Türkiye`de sivil toplumun kavramsal ve pratik düzeyde gelişimi ele alınacaktır. Üçüncü alt bölümde ise öğrenciler dönem başından itibaren gönüllü olarak katıldıkları sivil toplum kuruluşları hakkında hazırladıkları raporları sunacaklardır.
DERS İÇERİĞİ
HAFTA
KONULAR
1. Hafta
DERSE GİRİŞ 1. Dersin içeriği ve öğrencilerden beklentiler hakkında genel bilgi 2. Sivil toplum hakkında genel tartışma 3. Sivil toplumun "yeniden doğuş"u 4. Haftalık sunum konularının belirlenmesi
2. Hafta
FARKLI SİVİL TOPLUM KAVRAMSALLAŞTIRMALARI 1. 1)Sivil toplum düşüncesinin kökenleri ve sivil toplum-devlet özdeşliği geleneği (Aristoteles, Locke, Hobbes, Rosseau (Ehrenberg 9-19; 70-90; 149-157) 2)Hegel ve devlet-sivil toplum ayrımı (Ehrenberg 121-132)
3. Hafta
3)Liberal-Bireyci-çoğulcu sivil toplum anlayışı 3.1. Klasik Liberal-Bireyci-çoğulcu sivil toplum anlayışı Tocqueville (Ehrenberg 160-169)3.2. Muhafazakar Liberal-Bireyci-çoğulcu sivil toplum anlayışı (Hayek and Oakeshott (Ehrenberg 174-179))
4. Hafta
4)Cumhuriyetçi sivil toplum anlayışı 4.1.Liberal Cumhuriyetçi yaklaşım Habermas (Ehrenberg 219-224; Flyvbjerg) 4.2. Cemaatçi Cumhuriyetçi yaklaşım Adam Ferguson (Ehrenberg 91-96)
5. Hafta
5) Marxist Sivil Toplum Anlayışı Marx, Gramsci (Ehrenberg 132-143)
6. Hafta
1)Türkiye ve sivil toplum: Tarihsel Arkaplan Mardin, Küçükömer, Soyarık-Şentürk, Kasaba & Bozdoğan , Seçkinelgin, Çaha,2)1980ler ve Türkiye'de sivil toplum tartışması açısından önemi Yerasimos, Barkey, Keyman&İçduygu (2), Göle 3)Türkiye'de sivil toplum-demokrasi ilişkisi hakkındaki temel tartışma konuları
7. Hafta
Ara Sınav
8. Hafta
TÜRKİYE'DE SİVİL TOPLUMUN DİNAMİKLERİNİ ANLAMAYA ÇALIŞMAK I: GÜÇLÜ DEVLET-ZAYIF SİVİL TOPLUM İKİLİĞİ 1)Liberal demokrasi,bireycilik ve çoğulculuk açısından bir sorun olarak güçlü devlet-zayıf sivil toplum ikiliği (Toprak, Göle, Özbudun, Şimşek, Kalaycıoğlu) 2)"Toplumun doğal gelişimi" ve "kendiliğinden düzen" açısından bir sorun olarak güçlü devlet-zayıf sivil toplum ikiliği(Mustafa Erdoğan)
9. Hafta
3)"Rasyonel demokrasi" açısından bir sorun olarak güçlü devlet-zayıf sivil toplum ikiliği (Heper) 4)Cumhuriyetçi vatandaşlık ve aktif katılım" açısından bir sorun olarak güçlü devlet-zayıf sivil toplum ikiliği (Keyman, İçduygu)
10. Hafta
5)Sosyalizm ve sol hareket açısından bir sorun olarak güçlü devlet-zayıf sivil toplum ikiliği (Küçükömer, Belge, İnsel)6)"Kamusal dostluk" ve "ahlaki bir birliktelik" açısından bir sorun olarak güçlü devlet-zayıf sivil toplum ikiliği (Sarıbay)
11. Hafta
Türkiye'de sivil toplumun dinamiklerini anlamaya çalışmak II: Islam ve sivil toplum; İslamcı -Kemalist çatışması ve sivil toplum (Necmi Erdoğan, Kadıoğlu, Pusch) Türkiye'de sivil toplumun dinamiklerini anlamaya çalışmak III: Kadınlar ve sivil toplum (Kardam, Coşar- Gençoğlu Onbaşı)
12. Hafta
Türkiye'de sivil toplumun dinamiklerini anlamaya çalışmak IV: Meslek Örgütleri ve Sivil Toplum (Bora) Sivil toplum kavramına ve demokrasi-sivil toplum ilişkisine eleştirel yaklaşımlar (Beckman, Chandoke, Ehrenberg chp 9, Mouffe, Gençoğlu-Onbaşı, Nalbantoğlu)
13. Hafta
Proje sunumları ve genel değerlendirme
14. Hafta
Proje sunumları ve genel değerlendirme
ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Beckman, Björn. "Explaining Democratization: Notes on the Concept of Civil Society" Civil Society, Democracy and the Muslim World, 1997. Bora, Tanıl "Professional chambers and non-voluntary organizations: the intersection of public, civil and national," in Civil Society in the Grip of Nationalism, Stefanos Yerasimos, Gunter Seufert and Karin Vorhoff (eds.), (Turkey: Orient-Institut, 2000) pp. 99-142. Barkey, Henry J. "The Struggles of "Strong" State," Journal of International Affairs, Vol. 54, #1, Fall 2000, pp. 87-105. Chandhoke, Neera. "What the Hell is Civil Society?", www.opendemocracy.net. Çaha, Ömer. "Civil Society in Western Europe and Ottoman Empire: A Comparative Perspective", http//www.liberal-dt.org.tr/modules/printer.php?art=250 Erdoğan, Necmi. "Kemalist non-governmental organizations: troubled elites in defence of a sacred heritage," in Civil Society in the Grip of Nationalism, Stefanos Yerasimos, Gunter Seufert and Karin Vorhoff (eds.), (Turkey: Orient-Institut, 2000), pp. 251-282. Ehrenberg, John Civil Society, The Critical History of an Idea (New York and London: New York University Press, 1999). Flyvbjerg. Bent "Habermas and Foucault: Thinkers for Civil Society?" British Journal of Sociology Vol.49 Issue 2 June 1998. Göle, Nilüfer "Authoritarian Secularism and Islamist Politics, The Case of Turkey," in Civil Society in the Middle East, August R. Norton (ed.) (Leiden: E.J. Brill, 1996), pp. 16-43. Heper, Metin. The State Tradition in Turkey. Goran Hyden, "Building Civil Society at the Turn of the Millenium," in Beyond Prince and Merchant, Citizen Participation and the Rise of Civil Society, John Burbidge (ed.) (New York: Pact Publications, 1998), pp. 17-46. Kadıoğlu, Ayşe "Civil Society, Islam and Democracy in Turkey: A Study of Three Islamic NGOs," The Muslim World, Vol. 95, #1, January 2005, pp. 23-43. Kalaycıoğlu, Ersin "State and Civil Society in Turkey: Democracy, Development and Protest"in Civil Society in The Muslim World, Amyn B. Sajoo (ed.) (London, New York: I.B. Tauris Publishers, 2002), pp. 247-271. Kardam, Nüket "Expanding Gender Accountability? Women's Organizations and the State in Turkey," International Journal of Organizational Theory and Behavior, Vol.2, #1&2, 1999, pp. 167-197. Kasaba Reşat ve Sibel Bozdoğan, "Turkey at a Crossroad," Journal of International Affairs, Vol.54, #1, Fall 2000, pp. 1-20. Keyman E. Fuat and Ahmet İçduygu, "Globalization, Civil Society and Citizenship in Turkey: Actors, Boundaries and Discourses," Citizenship Studies, Vol. 7, #2, 2003. Keyman E. Fuat. "Modernity, Democracy and Civil Society in Turkey" in Environmentalism in Turkey: Between Democracy and Development. Ashgate, 2005 Keyman E. Fuat and Ahmet İçduygu, "Citizenship, Identity, and the Question of Democracy in Turkey" in Citizenship in a Global World: European Questions and Turkish Experiences eds. E. Fuat Keyman and Ahmet İçduygu. London, New York: Routledge, 2005. Küçükömer, İdris. Sivil Toplum Yazıları Bağlam Yayınları. McLaverty, Peter "Civil society and democracy," Contemporary Politics, Vol. 8, No. 4, 2002, pp. 304-317. Mardin, Şerif "Civil Society and Islam," in Civil Society, Theory, History, Comparison, John A. Hall (ed.) (Cambridge : Polity Press, 1995), pp. 279-299. Mouffe Chantal. Return of the Political. London ,New York: Verso, 1993. Mouffe Chantal. The Democratic Paradox. London, New York: Verso, 2000
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Anlatım,Tartışma,Sunum
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
Ara Sınav
1
30
Ödev
1
20
Proje
1
10
Toplam(%)
60
Yıl İçinin Başarıya Oranı(%)
60
Finalin Başarıya Oranı(%)
40
Toplam(%)
100
AKTS İŞ YÜKÜ
Aktivite
Sayı
Süresi(Saat)
İş Yükü
Ara Sınav
1
1
1
Kısa Sınavlara hazırlık
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi
14
2
28
Final Sınavına Hazırlık
1
30
30
Ders Saati
14
3
42
Ara Sınava Hazırlık
1
20
20
Laboratuvar
Final Sınavı
1
1,5
1,5
Ödevler
1
15
15
Proje
1
13
13
Toplam İş Yükü
150,5
Toplam İş Yükü / 30
5,01
Dersin AKTS Kredisi
5
DİL
Türkçe
STAJ / UYGULAMA
Yok
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (P) / DERSİN ÖĞRENME KAZANIMLARI (Ö) MATRİSİ
