Bu dersin sonunda öğrenciler; 1) Travmanın tanımı, kapsamı ve türlerini tanımlar. 2) Travma sonrasında çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde görülebilen tepkileri açıklar. 3) Travma yaşantısının bireysel, ailevi ve toplumsal sonuçlarını tanımlar. 4) Psikolojik travma, afet psikolojisi, doğal afetler ve şiddeti açıklar. 5) Travmanın neden olduğu olası psikolojik bozuklukları (travma sonrası stres bozukluğu, akut stres bozukluğu vb.) tanımlar. 6) Travmanın insanlarda yol açtığı olumsuz etkileri önlemeye yönelik yaklaşımları ve temel bilgileri açıklar. 7) Travma sonrası psikolojik danışmaya ilişkin ilgili yöntemleri ve bu kişilere nasıl yaklaşılacağını bilir. 8) Travmaya maruz kalmış kişilerle çalışacak psikolojik danışmanın nitelikleri ve yeterliliklerini bilir. 9) Kriz ve krize müdahale süreçlerinde mesleki etik ve yasal konuları bilir.
DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
Yüz Yüze
DERSİN ÖNKOŞULLARI
Yok
ÖNERİLEN DERSLER
Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri
DERS TANIMI
Travmanın tanımı, kapsamı ve türleri (doğal afetler, insan eliyle yaratılmış travmalar, vekaleten travma, ikincil travma vb.); travma sonrasında çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde görülebilen tepkiler ve bunları etkileyen etmenler, travma yaşantısının bireysel, ailevi ve toplumsal sonuçları, travmanın neden olduğu olası psikolojik bozukluklar (travma sonrası stres bozukluğu, akut stres bozukluğu vb.); travmanın insanlarda yol açtığı olumsuz etkileri önlemeye yönelik yaklaşımlar ve müdahale yöntemleri; travmayla ilişkili yürütülen devlet politikaları ve travma mağduru ile çalışırken dikkate alınacak hukuki temeller, travmaya maruz kalmış kişilerle çalışacak psikolojik danışmanın nitelikleri ve yeterlilikleri.
DERS İÇERİĞİ
HAFTA
KONULAR
1. Hafta
Dersin Tanıtımı - Giriş. Travma, Travmanın Tanımı ve Türlerine Ilişkin Temel Kavramların Açıklanması Ve Koruyucu Ruh Sağlığı Bağlamında Travma
2. Hafta
Travmanın Fiziksel ve Duygusal Belirtileri
3. Hafta
Travmada Müdahale Kuramları Ve Travmaya Müdahale Modelleri
4. Hafta
Gelişim Dönemleri ve Görevleri Bağlamında Olası Riskler
5. Hafta
Travmatik Olaylarla Ilgili Olarak Bireysel/Aile/Grup/Toplum Süreci
6. Hafta
Yasal ve Etik Sorunlar
7. Hafta
Spesifik Travmalara Yaklaşım-Bireysel ve Grup Danışma/Müdahale Süreçleri
8. Hafta
Ara Sınav
9. Hafta
Travma Ve Ilişkili Bozukluklar/İkincil Travmalar -Travma Yaşantılarında Bedensel ve Duygusal Tepkilerin Belirlenmesi
10. Hafta
Ölümle Ilgili Oluşan Travmalar ve Müdahale Süreçleri
11. Hafta
Cinsel Saldırı /Şiddet ve Ilişkili Müdahale Süreçleri
12. Hafta
Kayıp/Yas ve Ilişkili Müdahale Süreçleri
13. Hafta
Afet Tepkisi ve Ilişkili Müdahale Süreçleri
14. Hafta
Travma Psikolojisi ve Psikolojik Danışma Kavramlarıyla Bireysel Gözden Geçirme. Genel Değerlendirme
ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Erdur Baker, Ö., ve Doğan, T. (2014). Afetler, krizler, travmalar ve psikolojik yardım. Ankara.: Türk PDR Derneği Yayınları. Deu Prats, J. (2013). Büyük babam nasıl biriydi?. Ankara: Altın Kitaplar. Dorn, W. (2017). Travma. Ankara: Pegasus Yayınları Dyregrov, A. (2000). Çocuk, kayıplar ve yas. yetişkinler için elkitabı (Çev. G. Güvenç). Ankara: Türk Psikologlar Derneği. Fişek, N. (1985) Halk sağlığına giriş. Ankara: H.Ü. DSÖ Hizmet Araştırma ve Araştırıcı Yetiştirme Merkezi. Herbert, S. (2016). Travma sonrası psikolojik tepkileri anlamak. Ankara: Psikonet. Holmes, M. M. (2016). Çok kötü bir şey oldu. Ankara: Okuyan Us. Kahil, A. (2016). Travmatik yaşantıları olan bireylere yardım davranışında bulunan profesyonel ve gönüllülerin ikincil travmatik stres düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Ankara, Ufuk Üniversitesi. James, K. R. & Gilliland, B. E. (2013), Crisis Intervention Strategies. 7th Ed. Thomson, CA: Brooks/Cole. Kellerman, P. F. & Hudgins, M. K. (2013). Travmadan sağkalanlarla psikodrama: acıyı eyleme dökmek. Ankara: Nobel. Kesici, Ş. & Baloğlu, M. (2017). Travma sonrası stres bozuklukları: vaka örnekleri ve tedavide kullanılan teknikler. Ankara: Nobel. Kriz Dergisi (Süreli Yayın). AÜ: Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayını. Levine, P. A. & Kline, M. (2014). Ey travma bizden uzak dur. Ankara: Doğan. Llenas, A. (2017). Boşluk. İstanbul: Nesin Yayınevi Lohmann, R. C. (2018). Genç kizlar için cinsel travma çalışma kitabı. Ankara: Nobel Yayıncılık Nilsson, U. ve Tidholm, A. C. (2017). Elveda Bay Muffin. Ankara: Can Yayınevi Resick, P ve Miller, M (2009). Posttraumatic Stress Disorder: Anxiety or Traumatic Stress Disorder? Journal of Traumatic Stress,22 (5), 384-390. Sayıl, I. (2000). Kriz ve krize müdahale. AÜ: Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi. Sayıl, I. (2008). Krize müdahale ve intiharı önleme. Ankara: Ankara Üniversitesi. Scott, M. J., ve Stradling, S. G. (2006). Counselling for post-traumatic stress disorder.CA: Sage Publications. Sonneck, G (2000). Krize müdahale ve intihari önleme (Çev. Y. Sözer). AÜ: Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi. Sungur, M. Z. (1999). İkincil travma ve sosyal destek. Klinik Psikiyatri,2, 105-108. Yılmaz, B. ve Hisli Şahin N. (2007). Arama-kurtarma çalışanlarında travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme. Türk Psikoloji dergisi 22(59), 119-133. http://psk.baskent.edu.tr/docs/brosur/brosur_travmacocuk.pdf https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3083990/pdf/ndt-7-167.pdf https://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/phi-natural-therapies-submissions-containerpage/$file/PACFA%20Lit%20Review%20PTSD.pdf
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Anlatım,Tartışma,Örnek Olay İncelemesi,Sorun/Problem Çözme,Soru-Cevap
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
Ara Sınav
1
40
Toplam(%)
40
Yıl İçinin Başarıya Oranı(%)
40
Finalin Başarıya Oranı(%)
60
Toplam(%)
100
AKTS İŞ YÜKÜ
Aktivite
Sayı
Süresi(Saat)
İş Yükü
Ara Sınav
Kısa Sınavlara hazırlık
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi
Final Sınavına Hazırlık
1
10
10
Ders Saati
14
2
28
Ara Sınava Hazırlık
1
10
10
Laboratuvar
Final Sınavı
1
1
1
Ödevler
2
15
30
Sunum (Hazırlık dahil)
1
10
10
Rapor yazma
1
15
15
Makale İnceleme
3
1
3
Toplam İş Yükü
107
Toplam İş Yükü / 30
3,56
Dersin AKTS Kredisi
3
DİL
Türkçe
STAJ / UYGULAMA
Yok
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (P) / DERSİN ÖĞRENME KAZANIMLARI (Ö) MATRİSİ