Bu dersin sonunda öğrenciler; 1) Siyasal İslami düşüncenin ana kavramlarıyla, günümüz siyasal İslamı ve onun demokrasiyle ilişkisini öğrenirler. 2) Sosyal hareketler teorisini öğrenirler. 3) Siyasal İslami hareketi Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri özelinde (Türkiye, Mısır, Ürdün, Cezayir ve Yemen) karşılaştırmalı olarak analiz ederler. 4) Madde 1 ve 2'de sözü geçen karşılaştırmalı siyaset kavramlarını (demokrasi ve sosyal hareketler teorisi) Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine uygulayarak analitik ve eleştirel düşünce ve tartışma yeteneklerini artırırlar. 5) Ortadoğu ve Kuzey Afrika alanında staj ve kariyer planlaması için gerekli bilgi birikimi kazanırlar.
DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
Yüz Yüze
DERSİN ÖNKOŞULLARI
Yok
ÖNERİLEN DERSLER
Bu dersi alan öğrenciler için önerilen ders yoktur.
DERS TANIMI
Bu ders, Orta Doğu ve Kuzey Afrika (ODKA) bölgesindeki İslamcı hareketleri sosyal hareketler teorisi ve dahil olma-ılımlılık hipotezi çerçevesinde incelemektedir. Şii İslamcı hareketi de İran bağlamında kısaca incelenecek olsa da dersin odak noktası Sünni İslamcı hareketlerdir. Uzun süredir var olmasına rağmen, İslamcı hareketin (yani Müslüman Kardeşler [MK] hareketinin) ODKA bölgesinde demokratik yolları kullanarak başarılı bir şekilde harekete geçmesi ancak 1990'lardan itibaren oldu. Gayretli hareket aktivistlerine ve güçlü örgütsel kaynaklara sahip olan siyasi İslamcı partiler, mevcut siyasi fırsat yapılarını başarıyla ele geçirdiler ve zaman zaman yenilerini yaratırken, seçmenlere ve kitlelere hitap eden çerçeveleme çabalarını sürdürdüler. Böylelikle, seçimlerde başarılı bir şekilde yarıştılar ve Müslüman nüfuslu ülkelerdeki otoriter, yarı otoriter ve yarı demokratik siyasi ortamlara meydan okudular. Müslüman Kardeşler hareketinin yanı sıra ODKA bölgesinde uzun süredir devam eden diğer Sünni İslamcı hareket de Selefilik. Bu ders ne Müslüman Kardeşler hareketinin ne de Selefiliğin yekpare ve statik olmadığını göstermektedir. Aksine her iki hareket de kendi aralarında farklılık gösterir ve zamanla değişir. 2011 kışındaki Arap ayaklanmaları bölgede Müslüman Kardeşler ve Selefiliğin seferber edilmesiyle sonuçlandı. Ders, sosyal hareketler teorisini ve dahil olma-ılımlılık hipotezini uygulayarak seçili vakalarda (yani Mısır, Ürdün, Suriye ve Tunus) her iki hareketi de inceleyecektir. Bu dersin üç temel amacı vardır: Birincisi, öğrencileri siyasal İslamcı düşüncedeki temel kavramlarla, çağdaş siyasal İslam'la ve demokrasi ile ilişkisiyle tanıştırır; ikincisi, sosyal hareketler literatürünün başlıca teorik yaklaşımlarını inceler; ve son olarak, ODKA bölgesindeki İslamcı seferberlik vakalarını sosyal hareketler teorisine ve dahil olma-ılımlılık hipotezine göre analiz eder.
DERS İÇERİĞİ
HAFTA
KONULAR
1. Hafta
BÖLÜM I: Siyasal İslam
- Siyasal İslam'ın Kökenleri ve Günümüzde Siyasal İslam I Siyasal İslam nedir? İslamcı düşüncenin temel kavramlarına bir giriş. Derse ve ders gerekliliklerine giriş. Eleştiri ve saygı üzerine Siyasal İslam'ı nasıl çalışmak gerekir?
Siyasal İslam nedir?
Erken dönem Müslüman Kardeşlik'in siyasal düşüncesi neydi?
2. Hafta
Siyasal İslam'ın Kökenleri ve Günümüzde Siyasal İslam II İslamcı hareket nasıl gelişti? İslamcı devlet nedir? İslamcılığın türleri nelerdir? Sünni İslamcılık ile Şii İslamcılığın farkları nelerdir? Selefilik nedir? Selefiliğin türleri nelerdir? Neden bazı İslamcı hareketler şiddete başvururken diğerleri başvurmaz? Müslüman dünyadaki İslamcı seferberliğini açıklamak için mağduriyet temelli açıklamalar yeterli midir?
3. Hafta
Siyasal İslam and Demokrasi: Dahil olma- Ilımlılık Hipotezi Siyasal İslam demokrasiyle uyumlu mudur? İslamcılar seçimlere dayalı siyasete girince ılımlılaşır mı?
4. Hafta
BÖLÜM II: Sosyal Hareketler Teorisi- Sosyal Hareketler Teorisi I Sosyal hareketler teorisi, İslam dünyasındaki İslamcı seferberliği nasıl açıklıyor? Sosyal hareket nedir? Sosyal hareket türleri nelerdir? Sosyal Hareketler Teorisinin Evrimi: Klasik Sosyal Hareketler Modeli, Kaynak Hareketliliği Teorisi ve Siyasal Süreç Modeli; Arap Ayaklanmaları ve Sosyal Hareketler Teorisi
5. Hafta
Sosyal Hareketler Teorisi II: Siyasal Süreç Modeli I 18 EKİM, ARAŞTIRMA MAKALESİ ÖNERİSİ TESLİM TARİHİ Siyasal Süreç Modeli: Bir Toplumsal Hareket Seferberliğini İncelemede Siyasal Fırsat Yapılarının, Örgütsel Kaynakların ve Çerçeveleme Süreçlerinin Dinamik Bir Analizi.
6. Hafta
Sosyal Hareketler Teorisi III: Siyasi Süreç Modeli II
7. Hafta
BÖLÜM III: Sosyal Hareketler Teorisi'nin Ortadoğu'daki Seçili İslamcı Seferberlik Vakalarına Uygulanması Mısır I
8. Hafta
Ara Sınav
9. Hafta
Mısır II
10. Hafta
Ürdün
11. Hafta
Suriye I
12. Hafta
Suriye II
13. Hafta
Tunus
14. Hafta
Gözden Geçirme
ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Ders kitapları kütüphanede rezerv kısmındadır:
Oliver Roy, The Failure of Political Islam (Cambridge: Harvard University Press, 1994).
Quintan Wiktorowicz, Islamic Activism: A Social Movement Theory Approach (Bloomington: Indiana University Press, 2004). (Can also be accessed via Başkent University Library, Ebook Central Electronic Database)
Banu Eligür, The Mobilization of Political Islam in Turkey (New York: Cambridge University Press, 2010).
Carrie Rosefsky Wickham, Mobilizing Islam: Religion, Activism, and Political Change in Egypt (New York: Columbia University Press, 2002). (Can also be accessed via Başkent University Library, Ebook Central Electronic Database)
Carrie Rosefsky Wickham, The Muslim Brotherhood: Evolution of an Islamist Movement (New Jersey: Princeton University Press, 2013). (Recommended reading) (Can also be accessed via Başkent University Library, Ebook Central Electronic Database)
Quintan Wiktorowicz, The Management of Islamic Activism: Salafis, the Muslim Brotherhood, and State in Jordan (New York: SUNY Press, 2001).
William Quandt, Between Ballots and Bullets: Algeria?s Transition from Authoritarianism (Washington, D.C.: Brookings Institution Press, 1998).
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Anlatım,Tartışma,Soru-Cevap
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
Ara Sınav
1
30
Ödev
1
5
Proje
1
25
Toplam(%)
60
Yıl İçinin Başarıya Oranı(%)
60
Finalin Başarıya Oranı(%)
40
Toplam(%)
100
AKTS İŞ YÜKÜ
Aktivite
Sayı
Süresi(Saat)
İş Yükü
Ara Sınav
1
1,5
1,5
Kısa Sınavlara hazırlık
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi
14
2
28
Final Sınavına Hazırlık
1
30
30
Ders Saati
14
3
42
Ara Sınava Hazırlık
1
20
20
Laboratuvar
Final Sınavı
1
1,5
1,5
Ödevler
1
7
7
Proje
1
20
20
Toplam İş Yükü
150
Toplam İş Yükü / 30
5
Dersin AKTS Kredisi
5
DİL
Türkçe
STAJ / UYGULAMA
Yok
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (P) / DERSİN ÖĞRENME KAZANIMLARI (Ö) MATRİSİ
