Bu dersin sonunda öğrenciler; 1) Ders içeriğinde yer alan önemli mimari gelişmeleri kronolojik açıdan birbirleriyle ilişkilendirir. 2) Anadolu?da 11. yüzyıldan 19. yüzyıla yapılı çevredeki değişim, dönüşüm ve gelişimleri ayırt edebilir. 3) Dersin içeriğinde yer alan yapı türleri ve bunların tasarım ilkelerini çözümleyebilir ve ait oldukları sosyal, ekonomik, kültürel ve /veya teknolojik bağlamlarla ilişkilendirebilir. 4) Dersin içeriğinde yer alan önemli mimari anıtların ve eserlerin mimari özelliklerini tanımlar ve açıklar. 5) Dersin içeriğinde yer alan önemli mimari eserlerin mekansal çözümlemelerini sözel ve görsel ortamlarda yapar. 6) Dersin içeriğinde yer alan benzer ve farklı bağlamlardaki mimari ve sanatsal üretimleri ayırt eder ve karşılaştırır. 7) Anadolu (11.-19. yy arası) mimarlık tarihine dair güncel tartışmalar, yaklaşımlar ve çalışmalara ilişkin değerlendirmelerini geliştirir. 8) Mimarlık üzerine düşünme, okuma ve yazma becerisini geliştirir ve kullanır.
DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
Yüz Yüze
DERSİN ÖNKOŞULLARI
Yok
ÖNERİLEN DERSLER
-
DERS TANIMI
Bu ders kapsamında Anadolu?da Türk dönemi mimarlık kültürü incelenmektedir. Derste, 11. yüzyılda Türklerin Anadolu?ya yerleşmesiyle başlayan ve 19. yüzyılda geç Osmanlı dönemine uzanan zaman diliminde gelişen, dönüşen ve değişen yapılı çevrenin biçimlenmesini tanıtmak amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, Anadolu Türk dönemi kentleriyle birlikte ve içerdikleri kentsel anıtsal mimari çalışılmaktadır. Anadolu Türk-İslam mimarisine ait yapı türleri ve tasarım ilkeleri, başka bir deyişle bu yapıların mekansal örgütlenmeleri, plan şemaları, kütle biçimlenmeleri, cephe kompozisyonları, strüktürel sistemleri ve malzeme kullanımı gibi mimari özellikleri ve bunların zaman içinde gelişim ve değişim süreci irdelenmektedir.
Ders sonunda öğrencilerin Anadolu?nun Türk dönemi mimarlık tarihini, diğer bir deyişle bu coğrafyadaki Türk-İslam mimarlığının gelişim ve dönüşüm sürecini ve dönemsel değişimleri değerlendirip, ayırt edebilecek ve karşılaştırabilecek düzeye gelmeleri beklenmektedir.
DERS İÇERİĞİ
HAFTA
KONULAR
1. Hafta
Ders tanıtımı ve giriş
2. Hafta
Türk Dönemi Öncesi Anadolu Mimarlığı, Anadolu'ya Yerleşmeden Önce Türkler'de Mimarlık
3. Hafta
Anadolu Kentleri I: Anadolu Selçuklu Öncesi, Anadolu Selçuklu ve Beylikler Döneminde Kent
4. Hafta
Anadolu Kentleri II: Osmanlı Döneminde Kent
5. Hafta
Külliye I: Külliye, Zaviye Nedir? Anadolu Selçuklu, Beylikler ve Erken Osmanlı Döneminde Yapı Toplulukları
6. Hafta
Külliye II: Klasik ve Geç Osmanlı Döneminde Külliye
7. Hafta
Ara Sınav
8. Hafta
Cami I: Erken Beylikler, Anadolu Selçuklu, Beylikler Döneminde Cami
9. Hafta
Cami II: Osmanlı Döneminde Cami
10. Hafta
Medrese, Türbe
11. Hafta
Kervansaraylar, Hanlar, Saraylar
12. Hafta
Öğrenci sunuşları
13. Hafta
Öğrenci sunuşları
14. Hafta
Genel değerlendirme
ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Aslanapa O. (1999), Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi. Altun A. (1988), Ortaçağ Anadolu Türk Mimarisinin Anahatları için Bir Özet, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Aslanapa O. (1993), Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi (3. Baskı, 1. Baskı 1971). Ayverdi E. H., Yüksel İ. A. (1976), İlk 250 Senenin Osmanlı Mimarisi, İstanbul: Baha Matbaası. Cantay G. (2002), Osmanlı Külliyelerinin Kuruluşu, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. Cerasi M. M. (1999), Osmanlı Kenti: Osmanlı İmparatorluğu?nda 18. Ve 19. Yüzyıllarda Kent Uygarlığı ve Mimarisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Erzen J. (1996), Mimar Sinan Estetik Bir Analiz, Ankara: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları. Kuban D. (1998), İstanbul Yazıları, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları. Kuban D. (1995), Türk-İslam Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Kuban D. (2002), Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Kuban D. (2007), Osmanlı Mimarisi, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları. Necipoğlu G. (2007),15. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı : Mimari, Tören ve İktidar, (çev. R. Sezer) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Necipoğlu G. (2005), The Age of Sinan, Architectural Culture in the Ottoman Empire, London: Reaktion Books Ltd. Peker A. U., Bilici K. (der.) (2006), Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı, II, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Tankut G. (2007), The Seljuk City / Selçuklu Kenti, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları. ______ (2000), Erken Osmanlı Sanatı, Beyliklerin Mirası: Akdeniz?de İslam Sanatı, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Soru-Cevap,Anlatım,Tartışma
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
Ara Sınav
1
35
Ödev
1
20
Toplam(%)
55
Yıl İçinin Başarıya Oranı(%)
55
Finalin Başarıya Oranı(%)
45
Toplam(%)
100
AKTS İŞ YÜKÜ
Aktivite
Sayı
Süresi(Saat)
İş Yükü
Ara Sınav
1
1
1
Kısa Sınavlara hazırlık
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi
13
1
13
Final Sınavına Hazırlık
1
30
30
Ders Saati
11
2
22
Ara Sınava Hazırlık
1
15
15
Laboratuvar
Final Sınavı
1
2
2
Ödevler
1
10
10
Sunum (Hazırlık dahil)
1
20
20
Konu Araştırma
1
15
15
Toplam İş Yükü
128
Toplam İş Yükü / 30
4,26
Dersin AKTS Kredisi
4
DİL
Türkçe
STAJ / UYGULAMA
Yok
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (P) / DERSİN ÖĞRENME KAZANIMLARI (Ö) MATRİSİ