Bu dersin sonunda öğrenciler; 1) Biçim bilgisinin temel kavramlarını açıklar. 2) Türkçenin biçim birimlerini sınıflandırır. 3) Türkçede sözcük yapım yollarını açıklar. 4) Türkiye Türkçesinin türetim ve çekim morfolojisini ayırt eder. 5) Sözcüklerin biçim bilgisel çözümlemesini yapar.
DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
Yüz Yüze
DERSİN ÖNKOŞULLARI
Yok
ÖNERİLEN DERSLER
TDE 140 Türkiye Türkçesi: Ses Bilgisi
DERS TANIMI
Bu ders kapsamında, Türkçenin biçim bilgisel özellikleri, sözcük türetme ve sözcüklere cümle içinde işlev kazandırma yöntemleri, yapım ve çekim ekleri, eklerin metin içerisinde tanınmasına yönelik uygulamalar yapılacaktır. Ayrıca, Türkçede eylem çatıları, kavram ve işlev alanları ve çatı eklerine yönelik çözümlemeler yapılacak; aspekt-kip-zaman-kişi kavramları ve Türkçede bu unsurlara yönelik bildirim biçimleri; yapı, işlev ve anlamlarına göre sözcük türleri de ele alınacaktır.
DERS İÇERİĞİ
HAFTA
KONULAR
1. Hafta
Biçim bilgisi ile ilgili temel kavram ve terimler
2. Hafta
Türkçenin bağımlı ve bağımsız biçimbirimleri, türetme ve çekim kavramları
3. Hafta
Addan ad yapma ekleri ve işlevleri
4. Hafta
Eylemden ad yapma ekleri ve işlevleri
5. Hafta
Addan eylem yapma ekleri ve işlevleri
6. Hafta
Eylemden eylem yapma ekleri; Türkçede fiil çatıları ve işlevleri
7. Hafta
Yapım eklerine yönelik çözümlemeler
8. Hafta
Ara sınav
9. Hafta
Türkçede çekim ekleri ve işlevleri
10. Hafta
Ad soylu sözcüklerin çekimi, ek fiil
11. Hafta
Eylem soylu sözcüklerin çekimi, kip-zaman-kişi kavramları; haber kipleri
12. Hafta
Türkçede emir, dilek, şart ve gereklilik kipleri
13. Hafta
Kişi ekleri, türleri ve işlevleri
14. Hafta
Sıfatfiil ve zarffiil ekleri, işlevleri ve uygulamalar
ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Banguoğlu, Tahsin (1990). Türkçenin Grameri. Ankara: TDK Yay. Demir, Nurettin-Emine Yılmaz (2003). Türk Dili El Kitabı. Ankara: Grafiker Yay. Demir, Nurettin-Emine Yılmaz (2010). Türk Dili, Yazılı ve Sözlü Anlatım. Ankara: Nobel Yay. Eker, Süer (2012). Çağdaş Türk Dili. Ankara: Grafiker Yay. Ergin, Muharrem (1998). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yay. Karaağaç, Günay (2013). Türkçenin Dil Bilgisi. Ankara: Akçağ Yay. Korkmaz, Zeynep (2003). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: TDK Yay. Uzun, N. Engin (2006). Biçimbilim, Temel Kavramlar. İstanbul: Papatya Yay.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Anlatım,Eğitim-Uygulama,Diğer
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
Ara Sınav
1
35
Ödev
1
15
Toplam(%)
50
Yıl İçinin Başarıya Oranı(%)
50
Finalin Başarıya Oranı(%)
50
Toplam(%)
100
AKTS İŞ YÜKÜ
Aktivite
Sayı
Süresi(Saat)
İş Yükü
Ara Sınav
1
1
1
Kısa Sınavlara hazırlık
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi
14
2
28
Final Sınavına Hazırlık
1
25
25
Ders Saati
14
3
42
Ara Sınava Hazırlık
1
20
20
Laboratuvar
Final Sınavı
1
1
1
Ödevler
1
15
15
Toplam İş Yükü
132
Toplam İş Yükü / 30
4,4
Dersin AKTS Kredisi
4
DİL
Türkçe
STAJ / UYGULAMA
Yok
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (P) / DERSİN ÖĞRENME KAZANIMLARI (Ö) MATRİSİ